GENEL SAĞLIK SİGORTASI(GSS)

GENEL SAĞLIK SİGORTASI(GSS)

 

1 Ocak 2012 tarihi itibari ile kısa adı GSS olan Genel Sağlık Sigortası; sigortalının, bağkurlunun, memurun kısacası hepimizin yaşamının bir parçası haline geldi. Genel Sağlık Sigortası(GSS), hakkında bilgisi olan vatandaşlarımız haricinde bilgisi olmayan hatta habersiz kalan birçok vatandaşımız bulunmaktadır. Bu vaziyet, aile fertlerini ekonomik açıdan olumsuz etkileyecek sonuçlar doğurabilmektedir. Peki nedir bu GSS ? Niçin çıkmıştır  ? Kimleri kapsamaktadır  ? GSS borcunuzu nereden sorgulayacağınızı bilmiyor musunuz yoksa GSS prim borcunuz mu çıktı ? İşte merak edilenler…

 

Genel Sağlık Sigortası Nedir  ?

 

Genel Sağlık Sigortası, toplumdaki tüm bireylerin tamamını kapsayan sağlık hizmetlerinin finanse edilmesi maksadıyla oluşturulmuş ve hizmeti alacak bireylerden prim toplama esaslı sosyal bir sigorta olarak tanımlanabilir. Bir başka tanım yapacak olursak GSS, kişilerin ekonomik gücüne ve isteğine bakılmaksızın, ortaya çıkacak hastalık riskine karşı, toplumun bütün fertlerinin sağlık hizmetlerinden eşit, ulaşılabilir ve etkin bir biçimde faydalanmasını sağlayan sağlık sigortasıdır.

 

Genel Sağlık Sigortası Niçin çıkmıştır ?

 

Türkiye’de GSS öncesi kamu sağlık sisteminin finansmanı ve sağlanan hizmetler ile yararlanma koşulları parçalı ve dağınık bir yapı arz etmekteydi. İşçiler ve kendi hesabına çalışanlar için, primlerle finanse edilen sigorta modeli uygulanmakta; memurlar ve yoksullar(yeşil kartlılar) içinde vergilerle finanse edilen sistem uygulanmaktaydı. Belirtilen durum sağlığa erişimde eşitsizliğe ve sağlık güvencesizliğine yol açmaktaydı. Genel Sağlık Sigortası, 5510 sayılı Kanun ile 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. GSS ile Türkiye’de yaşayan tüm vatandaşlar, yasal olarak ikamet eden yabancılar, mülteci, sığınmacı ve vatansızlar sağlık güvencesi kapsamına alınmıştır. 1 Ocak 2012 tarihinde Yeşil kartlı olarak bilinen nüfus kesiminin de gelir testi ile kapsama alınması ile GSS süreci büyük ölçüde tamamlamıştır. GSS sistemi, Türkiye’de yaşayan herkesin zorunlu olarak sigorta kapsamına alınması, GSS’nin primli hale getirilerek herkesin bütçesi ve gelirine göre prim ödemesini sağlamak, sağlık uygulamalarının, özel ve kamu ayrımı yapmaksızın alınabilmesidir.

 

Kimler Genel Sağlık Sigortalı; kimler değil ? Herkes GSS primi ödeyecek mi ?

 

  Hemen hemen tüm T.C. vatandaşları GSS kapsamı dahilindedir ayrıca 1 yılı aşkın süredir ülkemizde ikamet eden yabancı ülke vatandaşları da GSS’li olmak zorundadırlar. Peki kimler GSS sistemi dışındadır ? Askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yapanlar ile yedek subay okulu öğrencileri, ülkemizde 1 yıldan daha az kalan yabancı uyruklu kişiler, milletvekili; eşleri, çocukları, anayasa mahkemesi üyeleri; eşleri, çocukları. Kanun gereğince GSS kapsamı içindeki emekliler ve yakınları ile yeşil kartlılar hariç  olmak üzere herkes GSS primi ödeyecek. GSS primi çalışanlar için daha doğrusu eski SSK’lı yeni 4/a’lı, eski Bağ-Kur’lu yeni 4/b’li ve eski kamu görevlisi yeni 4/c’liler için kazançların yüzde 12,5’u kadardır. Bunlar dışında kalan çalışmayanlardan ise alınacak prim oranı kazançlarına göre yüzde 12 olacaktır.

 

Gelir Testi Uygulaması

 

  Mevcut durumda; çalışmayan, sigortalı olmayan, hiçbir sosyal güvenlik kurumundan aylık almayan, GSS kapsamında bulunmayan ve çocuklardan 18 yaşını, liseye gidiyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını tamamlayarak ailesinin bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünden çıkanlar gelir tespiti yaptırmak zorundadırlar. Eğer gelir tespiti yaptırılmazsa bu kişilerin gelirleri asgari ücretin 2 katı olarak düşünülüyor ve bu tutar üzerinden 272 lira prim yatırmaları gerekiyor. Gelir testi yaptırmak durumunda olanlar adına kurum tarafınca belirlenecek olan aile içerisinde kişi başına düşen aylık tutar çerçevesinde ödeme sistemi oluşturacaktır. Ödenecek prim hesabı şu şekildedir;

 

(Gelir Testi Sonucu Tespit Edilen Kişi Başına Düşen Aylık Gelir Durumuna Göre)

 

Aylık geliri 0-378 TL arası olanlar 0 TL

 

Aylık geliri 378-1134 TL’ye kadar olanlar 45,36 TL

 

Aylık geliri 1134-2268 TL’ye kadar olanlar 136,08 TL

 

Aylık geliri 2268 TL’den fazla olalar ise 272,16 TL genel sağlık sigortası primi ödeyeceklerdir.

 

GSS Prim Borunuz Mu Çıktı? Mevzuat ve Yapılması Gerekenler

 

   Liseden mezun olduktan sonra SGK, öğrencileri 120 gün daha sigorta kapsamına almaktadır. Bu süre dahilinde kuruma gidilerek gelir testi yaptırılması gerekmektedir. Eğer bu sürenin sonuna kadar gelir tespiti yapılmazsa cezalı duruma düşülüp akabinde en üst primden hanenize borç yazılacaktır. Borcunuzun olup olmadığını https://onlinetahsilat.sgk.gov.tr adresinden öğrenebilirsiniz. GSS prim borcunuz mu gözüktü ? İlk olarak kendi memleketinizde ki kaymakamlıkların sosyal dayanışma ve yardımlaşma vakfında gelir testi yaptırılması gerekmektedir. Daha sonra dosya SGK ya gönderilir ve bir süre sonra sizde SGK’ya giderek borcu kabul edip düşürülmesini talep edeceksiniz. SGK yapacağı gelir testi sonrası aile başına düşen gelir seviyeniz en düşük primden az ise borcunuz silinmektedir; fazla ise yapılandırılıp taksitlendirme yapılarak ödeme bilançosu oluşturulur. Üniversitede okuyanlar için her yıl öğrenci belgelerini SGK ya vermeleri gerekmektedir eğer verilmezse borç katlanarak artar. Üniversite öğrenci belgenizi vermeniz borcunuzu tamamen silinmesi anlamına gelmez. Liseden mezun olunduktan itibaren üniversiteye kayıt olana dek kuruma başvurulmamış ve gelir tespiti yaptırılmamış ise o arada geçen süre kaçak olarak görülüp borç çıkarılmıştır. Geriye dönük olarak bu borç tamamen silinmez. Üniversitede iseniz öğrenci belgesi ile çalışıyor iseniz gerekli belgeyi göstererek borcunuz büyük oranda silinir ancak kaçak olarak görülen sürede ortaya çıkmış borç, yapılandırılır. Ortalama 400 ila 900 Lira arasında yapılandırılmış borç taksitlendirilerek ödemeye tabii tutulur. Gelir tespiti sonucu yapılandırılarak taksitlendirme işlemi TBMM’de kabul edilen 6552 sayılı kanun ile af kapsamında yürürlüğe girmiştir. Şimdiye kadar hiç gelir testi yaptırmamış olan bireyler 31/03/2015 tarihine kadar gelir testlerini yaptırmalıdırlar.

 

Kız Öğrenciler İçin Durum Biraz Daha Farklı

 

Kız çocukları için 01.10.2008 tarihi bir milattır. 01.10.2008 tarihinden önce doğan ana-babasından sigortalı olan kız çocukları, herhangi bir yaş şartı aranmaksızın, zorunlu sigortalılığı gerektirir şekilde çalışmaması, isteğe bağlı sigorta ödemesinde bulunmaması, kendi çalışmaları sebebi ile gelir ve aylık almaması ve evlenmemesi durumunda bakmakla yükümlü olunan kişi olarak kabul edilecek ve sağlık hizmetinden faydalanabilecektir. 01.10.2008 tarihinden önce doğan kız çocukları aynı zamanda işlerinden ayrılmaları, boşanmaları halinde tekrardan ana-babaları üzerinden sigortalanacaktır. 01.10.2008 tarihinden sonra doğan kız çocukları ise aynı erkek çocukları gibi ceplerinden sağlık sigortası primlerini ödemekle yükümlülerdir.

 

Üniversitede Okuyup PART-TİME Çalışan Öğrencilerin Vay Haline !

 

 Hem okuyup hem çalışamazsın! Eğer çalışıyorsan sigorta primini ödemek zorunda kalırsın. Kamuoyunda bilinen adıyla PART-TİME yani 30 günden az çalışmak bir gerçektir. İşyerinde 30 günlük süre içinde çalıştığın gün sayısı için işveren sigorta primi yatırmakta ancak 30 günü tamamlama adına kalan gün sayısı için prim ödemelerini işçinin kendisi yapmaktadır. Yapılması gerekenleri yaptım ancak tekrar borcum gözüktü diyorsanız bu PART-TİME çalışmanızdan kaynaklanabilir