Dünya Sağlık Örgütü'ne Göre Her Yıl 6 Milyon İnsan Hayatını Kaybediyor
Dünyada her yıl 6 milyon kişi sigaraya bağlı hastalıklardan hayatını kaybederken, 600 binden fazla insan da pasif içicilik yüzünden ölüyor.
Dünya Sağlık Örgütü, her yıl 31 Mayıs’ı “Dünya Tütünsüz Günü” olarak kutlamaktadır. 2015 yılı için belirlenen tema ise yasa dışı tütün ticaretinin önlenmesine yöneliktir.
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu tarafından yapılan açıklamada, tütün kullanımının en önemli önlenebilir hastalık nedenlerinden biri olduğu vurgulandı. Her yıl 6 milyon insan sigarayla bağlantılı hastalıklardan, 600 binden fazla kişi ise başkalarının sigara dumanına maruz kalarak hayatını kaybetmektedir. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, 2030 yılında bu rakamın 8 milyona yükselebileceği ifade edildi. Bu ölümlerin yüzde 80'inin az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.
Türkiye'de yaklaşık 15 milyon kişi sigara içmekte ve her yıl yaklaşık 150 bin kişi sigaraya bağlı hastalıklardan yaşamını yitirmektedir. Dünya genelinde satılan her 10 sigaradan biri yasa dışı yollarla ülkelere sokulmakta ve satılmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde yasa dışı tütün ticareti nedeniyle yıllık 10 milyar euro vergi kaybı yaşanmaktadır. Yasa dışı ticaret sorunu yalnızca gelişmiş ülkelerin değil, tüm dünya ülkelerinin karşılaştığı bir meseledir. Ülkelerde belirli oranlarda yasa dışı ticaret mevcuttur. Türkiye'de 2014 yılında 94 milyar adet sigaranın yasal yollarla satıldığı, bunun dışında yaklaşık yüzde 15 oranında yasa dışı ticaretle satıldığı tahmin edilmektedir. Bu da 14 milyar adet sigaraya karşılık gelmektedir ve satış bedeli yaklaşık 5 milyar TL olarak hesaplanmaktadır. Yasa dışı ticaret sonucunda sigaralar daha ucuz fiyatlarla satılmakta, bu durum gençlerin sigaraya daha kolay ulaşmasını ve bağımlılık geliştirmesini sağlamaktadır. Özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde düşük gelir düzeyindeki bireyler bu yollarla daha fazla sigara tüketmektedir.
Tütün endüstrisi, yasa dışı ticaretin sebebinin sigara üzerindeki yüksek vergiler olduğunu iddia etmektedir. Ancak Avrupa Birliği ülkeleri arasında sigara paket satış fiyatlarının en düşük olduğu ülkeler Litvanya ve Letonya'dır. Buna karşın bu iki ülkede kaçakçılık faaliyetlerinin en yüksek olduğu gözlemlenmektedir. Yasa dışı ticaret, sigara fiyatlarıyla değil, siyasi otoritenin kararlılığı ve aldığı önlemlerle doğrudan ilişkilidir.