Mersin Mut'ta Yetişen Kaysılar Dünya Ülkelerine İhraç Ediliyor

Mut Kenti Youtube hesabında yayınlanan videoda "Turfanda da Türkiye’nin ilk kayısı üreten Mersin'in Mut ilçesidir. Çarşıda pazarda marketlerde gördüğünüz kayısılar Malatya değil Mut kayısısıdır. Dünyanın her yerine ihraç edilmektedir" ifadeleri ile Mut ilçesinde yetişen Kayısı övülüyor. Mersinlilerin sofrasına kayısılar Mut'tan gidiyor.

Öte yandan Mut İlçe Belediyesi resmi sitesinde "Mut Kayısısı"nı tanıtan yazı ise şöyle;

İlçemize kayısı 2008 yılında aramızdan ayrılan Ziraat Teknisyeni Nail Türe tarafından 1949 yılında getirildi. İlk kayısı bahçesi ise Mehmet Parlatan tarafından yapıldı.

Bölgenin mikro klima iklim özelliği (İç Anadolu ve Akdeniz ikliminin geçiş noktası olması) nedeniyle gerek tadı, kokusu ve erkenci olması Mut kayısısına ayrı bir önem kazandırmaktadır.

Mayıs ayının ilk haftasında hasadına başlanan sofralık Mut kayısısı aynı zamanda ülkemizde sofralık kayısı üretiminin de merkezi konumundadır. Türkiye`nin sofralık kayısı tüketiminin yüzde 70`i Mut`tan, kalan yüzde 30`luk bölümü ise Akdeniz kuşağındaki diğer yerlerden karşılanmaktadır. Mut merkezinde ve köylerinde üretilen yaş sofralık kayısı “Mut Kayısısı” ismiyle tescil olunmuştur. Böylece piyasaya Mut Kayısısı adı ile sunulan kayısıların satışının önüne geçilmesi doğrultusunda da önemli bir adım atılmıştır. Mut kayısısını Malatya kayısısından ayıran en temel özellik ise sofralık olarak tüketilmesidir.

Son yıllarda önem kazanan organik tarım yapılması noktasında da iklimsel özelliği nedeniyle zirai ilaç kullanımının en az noktada olmasına karşın Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’nın Mut’u üretimde pilot bölge olarak seçmesiyle de üretim kayıt altına alınarak özellikle ihracatta sorun yaşanmasının önü geçilmiş bulunmaktadır. Bu da ürün değerinde düşüş gibi problemlerle karşılaşılmasının önüne geçilmesini sağlanmıştır.

İlçemizde 55 bin dekar arazide üretimi yapılan verimli çağda 1 milyon kayısı ağacı varlığı bulunmakta, 4 bin kayısı üreticimiz yıllık ortalama 100 bin ton üretim gerçekleştirilmektedir. Geçtiğimiz yıl verilerine göre 30 bin ton civarında kayısı ihracatı gerçekleşen ilçemizde, bu ihracattan 45 milyon lira gelir elde edilmiştir. Son yıllarda ihracata yönelik kayısı çeşitlerinin gelir getirmede ön plana çıkmasıyla birlikte üreticilerimiz ihracata yönelik çeşitler olan Tirintina, bebeko, çağatay, al kayısı, aldeniz ve mogador cinsi kayısılarının üretimine geçmişlerdir.

Mut merkezinde ve köylerinde üretilen yaş sofralık kayısının 4128 sayılı Kanunla düzenlemeler yapılan 555 sayılı “Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” nin 9. maddesi gereğince 20.01.2007 tarih ve 26409 sayılı Resmi Gazete’de ilan edilerek C 2005 /021 no ile “Mut Kayısısı” ismiyle tescil olunmuştur. Böylece piyasaya Mut Kayısısı adı ile sunulan kayısıların satışının önüne geçilmesi doğrultusunda da önemli bir adım atılmıştır.

Mut’ta kayısının üretimiyle birlikte ilk kez 1962 yılında Mut Karacaoğlan ve Kayısı Bayramı düzenlenmiştir.Mut Karacaoğlan ve Kayısı Bayramı etkinlikleri ülkemizde düzenlenen ilk festivaller arasında yer almaktadır.

Mut’a ilk kayısının gelmesini sağlayan Nail TÜRE’nin 15.02.1995 tarihinde memleketi olan Adana/Kozan’da Mut üzerine kaleme aldığı şiiri:

MUT’TAN ANILAR

Gurbetteyim ben ama gönlüm Mut’a pek yakın

İşte bahar geliyor çiçeklerden taç takın

Sevdalıyım Mut’uma öylesine bir tutku

Seninleyim her zaman unuttu sanma sakın

Küllenmiş kor gibiyim için için yanarım

Söndürmeden deşecek usta bir el ararım

Sende yanıp tutuştum, kül örtünle korundum

Binbir anı dolusun, beş çınar bir pınarım

Mağras dağı sarpçadan geyik avı yaptın mı?

Kör dekeyi görüpte bir tek kurşun attın mı?

Zemherinin birinde sulu inde bir gece

Yastık yapıp ceketi, pür üstünde yattın mı?

Bekleyenim var deyip şu Kozlara çıktın mı?

Bir dilberle güreşip yatağında yıktın mı?

Sinesine baş koyup hayallerle yaşarken

Seher vakti dönüşten acı çekip bıktın mı?

Yıkılgan’ın başında ta torba takardım

Sisten örtü giyinmiş Mut’a doğru bakardım

Zemin yeşil, gök mavi, gurup gelip geçerken

Düşünürdüm yarını, bir yenice yakarken

Kumru pınarı deyip bir kez olsun gördün mü?

Felekten bir gün çalıp, sefasını sürdün mü?

Karamıktan şişlere et dizen bir ahunun

Saçlarını okşayıp bir tek belik ördün mü?

Göksu coşkun baharda, boz bulanık akarken

Bütün köy merakla dam üstünden bakarken

Kırkyalan’dan bu yana sürdüm koca kıratı

Tehlikeler kafamda şimşek şimşek çakarken

Yağışlı bir havada kıl çadırda yattın mı?

Bir ocağın başında bala kaymak kattın mı?

Şafak söküp tanyeri dönüşürken kızıla

Yıldızlarla dertleşip efkar alıp sattın mı?

Vefâkarmış dostlarım aradılar sordular

Bir rüyadır aranış bizde hayra yordular

Selam olsun bizlerden kadirşinas beylere

Boz toprağı yeşertip şaldan çadır kurdular

Baharlarım kış oldu unuttum ben yazımı

Çoktan astım duvara eleğimi sazımı

Umut beni yaşatan ahu ahu içimde

Göremedim dalında sarı sulu kızımı

Sana umut bağlamış kızı ile gelini

Almak için dalından uzatırken elini

Dudağında gülücük, neler neler düşünür

Yaslanırken gövdene kıvrak ince belini

Açılmış her çiçekte, yeşeren her toprakta

Ben varım ben güzelim, seni, tutan toprakta

Ölümsüzüm seninle destanlaşıp dillerde

Nesillerden nesile söyleşsinler bırakta