2024'te Ar-Ge Harcaması 651 Milyar TL'ye Ulaştı
2024 yılında Türkiye'deki Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcaması 651 milyar 822 milyon TL olarak belirlendi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu tutar bir önceki yıla göre 274 milyar 279 milyon TL artış gösterdi.
Bilgi: Instagram'da @mersinhaber'i takip ederek anlık gelişmelerden daha hızlı haberdar olabilirsiniz.
Ar-Ge Harcaması ve GSYH Oranı
Ar-Ge harcamasının Gayrisafi Yurt İçi Hâsıla (GSYH) içindeki payı yüzde 1,46 olarak hesaplandı. 2023 yılında bu oran yüzde 1,39 iken, 2024 yılında 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL’lik GSYH ile birlikte yüzde 1,46 seviyesine yükseldi.
Harcama Dağılımı
Mali ve mali olmayan şirketler, Ar-Ge harcamalarının yüzde 64,8'ini gerçekleştirirken, yükseköğretim yüzde 30,9 ile ikinci sırada yer aldı. Kâr amacı gütmeyen kuruluşların Ar-Ge harcamaları ise toplam harcamaların yüzde 4,3'ünü oluşturdu. Personel harcamaları, Ar-Ge harcamaları içinde en büyük kalem olarak yüzde 59,5 pay aldı.
Finansman Kaynakları
2024 yılında Ar-Ge harcamalarının yüzde 53,8'i mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edildi. Genel devlet Ar-Ge harcamaları yüzde 30,4, yükseköğretim yüzde 12,9 ve yurt dışı kaynaklar ise yüzde 2,9 oranında katkıda bulundu.
Ar-Ge Personeli İstatistikleri
Tam zaman eşdeğeri cinsinden 310 bin 473 Ar-Ge personeli çalıştı. Bu personelin yüzde 67,1'i mali ve mali olmayan şirketlerde, yüzde 30,0'ı yükseköğretimde ve yüzde 2,9'u kâr amacı gütmeyen kuruluşlarda istihdam edildi. Kadın Ar-Ge personelinin oranı ise yüzde 34,2 olarak belirlendi.
Eğitim Seviyeleri
Ar-Ge personelinin eğitim durumu incelendiğinde, yüzde 39,9'unun lisans, yüzde 30,6'sının doktora veya eşdeğeri, yüzde 20,3'ünün yüksek lisans sahibi olduğu görüldü. Ar-Ge personelinin eğitim durumuna göre dağılımında lisans sahipleri yüzde 48,9, doktora sahipleri yüzde 21,2 oranında yer aldı.
En Fazla Harcama İstanbul'da
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre en yüksek Ar-Ge harcaması yüzde 33,4 ile TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleştirildi. Bunu yüzde 27,8 ile TR51 (Ankara) ve yüzde 9,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.
Ar-Ge Merkezleri ve Araştırmacılar
Mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapılan Ar-Ge harcamasının yüzde 52,7'si Ar-Ge merkezlerinde gerçekleştirildi. İmalat sanayinde yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, 210 milyar 506 milyon TL Ar-Ge harcamasının yüzde 46,9'unu üstlendi.
Dolaylı Teşvikler Artıyor
Dolaylı Ar-Ge teşviklerinin özel sektör Ar-Ge harcaması içerisindeki payı 2024 yılında yüzde 25,1'e yükseldi. 2015 yılında bu oran yüzde 14,8 iken, mali ve mali olmayan şirketlerin Ar-Ge harcaması 2024'te 422 milyar TL'ye ulaştı.