İzmir'de 2026 yılında İkinci Emeklilik Sistemi hayata geçirilecek.

İzmir'de sosyal güvenlik alanında önemli bir adım atılıyor. Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), 2026 yılının ikinci çeyreğinde hayata geçirilecek. Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ve Orta Vadeli Program kapsamında planlanan bu sistem, otomatik katılımın işveren katkısıyla ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşmesini öngörüyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, bu sistemin emeklilerin refah kaybını azaltmak için hayata geçirileceğini belirtti.

Son yıllarda yaşanan enflasyonist ortam nedeniyle emeklilerin satın alma gücünde önemli bir düşüş yaşandı. Emekli aylıkları, asgari ücretin altında kalırken, ortalama bir konut kirasını karşılayamamaya başladı. Yeni sistem, emeklilerin mevcut yaşam standartlarını korumalarına yardımcı olmayı amaçlıyor. Bununla birlikte Türkiye'de doğurganlık hızındaki düşüş ve yaşlı nüfusun artması sosyal güvenliğin finansal sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor. Bu bağlamda, TES'in kurulması önemli bir ihtiyaç haline geldi.

Tasarruf Eğilimi ve Gelir Dağılımı
Gelir seviyesinin artması, halkın tasarruf yapma imkânını da artırıyor. Ancak düşük gelirli grupların tasarruf yapma olanağı bulunmuyor. 2024 gelir dağılımı verilerine göre, en yüksek gelire sahip yüzde 20’lik kesim, GSYH’nin yüzde 49’unu alırken, en düşük yüzde 20’lik kesim sadece yüzde 6’sını alıyor. Bu durum, Türkiye'nin tasarruf oranlarını gelişmekte olan ülkelerin altında bırakıyor.

Kimler TES’e Dahil Olacak
Yavuz Kurt, TES kapsamının yasayla belirleneceğini ifade ederek, aktif çalışan kamu ve özel sektör çalışanlarının sisteme dahil olacağını açıkladı. Bağ-Kur’lular ve herhangi bir işte çalışmayanların kapsam dışında kalacağı belirtiliyor. Çalışan herkesin TES’e tabi olacağı ve emeklilikte de kesinti yapılacağı vurgulandı. Emekli aylığı alanlar ve kamuda çalışanların da bu sistemden faydalanması mümkün olacak.

Prim Ödemeleri ve Katkı Payları
TES'te, otomatik katılım sisteminden farklı olarak üç kesimin katkı payı olacak. İşverenlerin katkı payı henüz netleşmemiş olsa da başlangıçta işçi kesiminden yüzde 3, işverenlerden ise 1 ila 2 puan kesinti yapılması bekleniyor. Devlet katkısının da yüzde 30 seviyesine ulaşabileceği ifade ediliyor. Bireysel emeklilik sistemindeki devlet katkısının yıllık üst sınırı ise 93.619,80 TL olarak belirlenmiş durumda.

BES ve TES İlişkisi
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) mevcut durumda kalacak, bu sistemden elde edilen hak kaybı yaşanmayacak. OKS’de kayıtlı çalışanlar TES’e aktarılacak ve BES uygulaması da sürdürülecek. Ancak TES zorunlu olacağı için sistemden çıkış mümkün olmayacak. Emeklilik şartları ise 10 yıl sistemde kalmayı ve kadınlar için 58, erkekler için 60 yaşını doldurmayı gerektiriyor.

Biriken Fonlar ve Alım Şartları
TES'te biriken fonlar, belirli durumlarda bir defaya mahsus olarak çekilebilecek. Evlilik, konut alımı gibi durumlarda biriken tutarın yüzde 10-20’sinin alınabileceği öngörülüyor. Ancak devlet katkısının alınması durumu yasal düzenlemelerle belirlenecek.

İşveren Maliyetleri ve Devlet Katkısı
TBMM’ye sunulan yasa teklifiyle işveren maliyetlerinin artacağı öngörülüyor. Ayrıca BES'teki devlet katkısının artırılması veya azaltılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmesi planlanıyor. Bu durumun, bireysel emeklilik sistemine olan ilgiyi artırması bekleniyor.