Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Domaniç Hayme Ana Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Dr. Salih Aytemur, 2002 yılından bu yana sürdürdüğü "Geçmişten Günümüze Seyitömer ve Seyitömer Hazretleri" başlıklı tarihi araştırmalar kapsamında, dünyaca ünlü seyyah Evliya Çelebi’nin Uyvar’daki kimliği ve devlet görevine dair daha önce bilinmeyen önemli bilgilere ulaştığını açıkladı.
Dr. Aytemur, Osmanlı arşiv belgelerine dayanan bu yeni bulgularını, III. Uluslararası Eskişehir Kongresi'nde sundu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde gerçekleştirilen kongrede konuşan Aytemur, elde edilen belgelerin Evliya Çelebi araştırmalarına yeni bir boyut kazandıracağını belirtti.
Aytemur, Evliya Çelebi’nin sadece bir gezgin olmadığını, aynı zamanda devlet tarafından görevlendirilmiş bir bürokrat olduğunu vurguladı. "Ulaştığım tarihi belgeler, Evliya Çelebi’nin seyahatlerini yalnızca gezmek için değil, üstlendiği devlet görevleri kapsamında gerçekleştirdiğini göstermektedir. Hesap uzmanı olmasının yanı sıra savaşçı ve cengâver bir kimliğe de sahiptir" dedi.
Araştırmalar sonucunda, Evliya Çelebi’nin gerçek adının Mehmed olduğu, "Evliya Çelebi" isminin ise müstear olarak kullanıldığı belirtildi. Dr. Aytemur, Uyvar’da bulunduğu döneme ait Osmanlı arşiv belgelerinde Evliya Çelebi’nin adının "Uyvar Defterdarı Şeyhi Mehmed" olarak geçtiğini tespit ettiğini bildirdi. Ayrıca, Uyvar sonrası İstanbul’a döndüğünde Hazine-i Birun Defterdarı olarak, yani devlet hazinesinden sorumlu üst düzey bir bürokrat olarak görev yaptığını da belgelerle ortaya koydu.
Belgelerde Evliya Çelebi ile Şeyhi Mehmed’in dönem ve bazı kişisel özelliklerinin örtüştüğünü kaydeden Aytemur, Uyvar’da savaş sırasında gösterdiği yararlılıklar nedeniyle Serdar Ali Paşa tarafından kendisine ve maiyetindekilere Kütahya’da bazı zeametler verildiğini söyledi.
Dr. Aytemur, bu çalışmanın Evliya Çelebi’nin kimliği ve devlet görevine dair yeni tartışmaların önünü açacağını ve tarih araştırmalarına yeni bir çalışma alanı kazandıracağını ifade etti. Ayrıca, söz konusu araştırmasının ayrıntılarının makale olarak yayımlanacağını da ekledi.
