Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Metin Özkan, astım hastalığının sadece sigara, hava kirliliği ve polen gibi etkenlerden değil, aşırı sevinç ve üzüntü gibi duygusal durumlar nedeniyle de tetiklenebileceğini belirtti. Dünyada 300 milyon insanı etkileyen astım, uygun tedavi ve tetikleyici unsurlardan kaçınarak kontrol altına alınabiliyor. Özkan, özellikle bahar ve yaz aylarında astım ataklarının yaşam kalitesini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekerek, bu dönemde alınması gereken önlemleri sıraladı.
Astım, hava yollarının daralması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlık olarak tanımlanıyor. Özkan, astım hastalarının genellikle öksürük, nefes darlığı ve hırıltılı nefes gibi belirtilerle doktora başvurduğunu ifade etti. Bu belirtiler, genellikle gece ve sabaha karşı daha sık görülmekte ve bazı alerjen maddelere maruz kalındığında ya da egzersiz sonrası ortaya çıkmaktadır. Astım tanısı, detaylı hasta öyküsü ve solunum fonksiyon testleri ile konulmaktadır.
Prof. Özkan, hamilelik döneminde sigara içmenin bebeğin astım riskini artırabileceğini de vurguladı. Astımın tetikleyicileri arasında, ailede astım öyküsü, atopik dermatit veya alerjik rinit gibi diğer alerjik hastalıklar, fazla kilolu olmak, sigara içmek ve annenin hamilelikte sigara içmesi gibi faktörler yer aldığını belirtti. Ayrıca, çiftçiler, kuaförler ve imalat sanayi çalışanları gibi bazı meslek gruplarında astım görülme sıklığının daha fazla olduğu biliniyor.
Sevincin ve hüznün aşırı yaşanmasının astım ataklarını tetikleyebileceğine dikkat çeken Özkan, bahar aylarında astım ve alerji hastalarının karşılaştığı pek çok tetikleyici etken bulunduğunu açıkladı. Bu etkenler arasında polenler, alerjen maddeler, solunum yolu enfeksiyonları ve hava kirliliği sayılabilir. Ayrıca, bazı gıdalar ve sağlık sorunları da astımın belirtilerini artırabilir.
Astım ve alerjik hastalıkların etkilerini azaltmak için alınması gereken önlemleri sıralayan Özkan, yağmursuz ve rüzgarlı havalarda dışarı çıkılmaması gerektiğini ifade etti. Polenlerin yoğun olduğu havalarda kapı ve pencerelerin kapalı tutulması, dışarı çıkarken geniş kenarlı gözlükler kullanılması ve alerji maskesi takılması önerilmektedir. Ayrıca, dışarıda giyilen kıyafetlerin eve dönünce değiştirilmesi ve duş alınarak alerjenlerin temizlenmesi gerektiği de vurgulandı.
Astım tedavisinde kullanılan ilaçlar hakkında bilgi veren Özkan, tedavi edici ve rahatlatıcı olmak üzere iki ana grupta ilaç bulunduğunu söyledi. Bu ilaçların hangi durumlarda ve ne kadar süreyle kullanılması gerektiğine dair mutlaka doktor tavsiyesi alınması gerektiğini belirtti. Tedavi edici ilaçların genellikle kortizon içerdiğini ve yan etkilerinin az olduğunu ifade eden Özkan, rahatlatıcı ilaçların ise daralmış hava yollarını genişleterek hastaların rahat nefes almasını sağladığını sözlerine ekledi.
