SBÜ İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Serra Alpözen Yağcı, iyotun metabolizma ve bilişsel fonksiyonlardaki kritik rolüne vurgu yaparak, iyot eksikliğinin potansiyel tehlikelerine dair önemli bilgiler paylaştı. İyot, tiroid hormonlarının temel yapı taşı olup, sağlıklı büyüme ve gelişim için anne karnından itibaren gereklidir. Dr. Alpözen, iyotun özellikle beyin gelişimi üzerindeki hayati etkilerini de dile getirdi.
İyot Eksikliği ve Zekâ Geriliği
Dr. Alpözen Yağcı, iyot eksikliğinin bilişsel fonksiyonlar üzerindeki olumsuz etkilerini vurgulayarak, "Hamilelikte yaşanan iyot eksikliği, bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bu durum, zekâ geriliğine ve yenidoğan hipotiroidisine neden olabilir. İyot eksikliği, doğumsal anomaliler ve düşük gibi daha ciddi sonuçlar doğurabilir. Ayrıca, bu eksiklik yetişkin sağlığını da derinden etkileyerek guatr ve tiroid bozukluklarına yol açabilir," dedi. Dr. Alpözen, hipotiroidi ve hipertiroidi durumlarının belirtilerini de açıkladı; hipotiroidide yorgunluk ve kilo alımı, hipertiroidide ise çarpıntı ve kilo kaybı gibi şikayetlerin yaşandığını belirtti.
Yanlış İnançlar ve Gıda Tüketimi
Türkiye'de iyotlu tuz kullanımında önemli gelişmeler yaşandığını dile getiren Dr. Alpözen Yağcı, bazı grupların hala risk altında olduğunu belirtti. Vegan ve vejetaryen bireylerin, et, süt ve yumurta gibi kaynakları tüketmedikleri için iyot eksikliği riski taşıdığını vurguladı. Bu durum, tiroid sağlığını olumsuz etkileyebilir. Dr. Yağcı, "İyotlu tuz sağlıksızdır" veya "Deniz/kaya tuzu yeterli iyot sağlar" gibi inançların bilimsel dayanaktan yoksun olduğunu ifade etti. Ayrıca, iyotsuz tuz tüketilmesinin hekim tavsiyesi olmadan yapılmaması gerektiğini belirtti.
Takviye ve Beslenme Önerileri
İyot takviyeleri konusunda da uyarılarda bulunan Dr. Alpözen, yüksek dozda iyot içeren ürünlerin hekim reçetesi olmadan kullanılmasının sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti. Hamile olmayan yetişkinler için günlük 150 mcg iyot alımının hedeflenmesi gerektiğini belirten Dr. Alpözen, en iyi iyot kaynaklarının deniz ürünleri, süt ürünleri ve yumurta olduğunu belirtti. Tiroid sağlığı için haftada bir veya iki kez balık, günde bir veya iki porsiyon süt/yoğurt ve haftada birkaç porsiyon peynir tüketilmesi önerildi. Ayrıca, guatrojenik yiyeceklerin tüketiminin azaltılması gerektiği vurgulandı. Dr. Yağcı, gebelik ve emzirme döneminde artan iyot ihtiyacına dikkat çekerek, anne adayları ve emziren annelerin günlük beslenmelerine ek olarak 150 mcg iyot desteği almasının önemini ifade etti.
Kaynak: Mersin Haber + IHA