ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü tarafından yürütülen ve Kalkınma Bakanlığı'nın desteklediği DEKOSİM projesi kapsamında, Türkiye'de ilk kez gerçek zamanlı oşinografik ve meteorolojik veriler toplayabilen bir şamandıra denize bırakıldı. Bu şamandıra, Mersin'in Erdemli ilçesindeki ODTÜ DBE yerleşkesinin yaklaşık 7 kilometre açığında, 100 metre derinlikte yerleştirildi.
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Erkan Kıdeyş, bu şamandiranın deniz ve atmosferdeki değişimleri uzun yıllar boyunca takip etmeyi hedeflediğini belirtti. Şamandıranın oşinografik sensörleri, her 20 dakikada bir deniz sıcaklığı, tuzluluk ve çözünmüş oksijen miktarını ölçecek. Ayrıca, deniz yüzeyindeki klorofil ve bulanıklılık miktarını da belirleyecek.
Şamandıranın meteorolojik verileri de ölçmesi planlanıyor. Meteoroloji Genel Müdürlüğü ile yapılan işbirliği kapsamında, şamanda rüzgar yönü, dalga yüksekliği ve basınç gibi verileri her dakika toplayacak. Bu veriler, hem DEKOSİM hem de MGM web sayfalarından son kullanıcıya sunulacak. Projenin ikinci aşamasında benzer bir şamandıranın Karadeniz’e yerleştirilmesi planlanıyor.
DEKOSİM projesinin yürütücülüğünü üstlenen ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü, 18 uzman araştırmacı ve 5 teknik personelle çalışmaktadır. Proje, deniz ekosisteminin ve iklim değişimlerinin izlenmesine yönelik sürdürülen bir altyapı çalışmasıdır. Projenin toplam bütçesi 8 milyon TL civarındadır ve bu bütçenin büyük bölümü sürekli gözlem sistemleri için harcanmaktadır.
Araştırmacı Dr. Devrim Tezcan, şamandiranın Türk mühendisler tarafından geliştirildiğini ve maliyetin 500 bin lira civarında olduğunu ifade etti. Türkiye'nin deniz değişimlerini anlık takip etmesi açısından bu projenin büyük bir öneme sahip olduğunu belirtti. Araştırmacı Dr. Hasan Örek ise, toplanacak verilerin iklim değişikliğine dair önemli bilgiler sağlayacağını ve bu verilerin uzun dönemli tahminlerde kullanılacağını vurguladı.
