Rize’de 1980’den sonra bir daha rastlanmayan kancalı kurt hastalığı, tarih boyunca ciddi bir sağlık sorunu olmuştur. Araştırmalarına göre hastalık, Kurtuluş Savaşı döneminde Rize’ye gelen Rus askerlerinin yanında çalışan Çinli yol işçileri tarafından şehre taşınmıştır. Araştırmacı Recep Koyuncu, 1931 yılına ait raporlara dayanarak, Rize’de o dönemde hastalığın nüfusun yüzde 67'sinde görüldüğünü belirtti. Rize’deki köylerde hastalık oranları yüzde 20 ile yüzde 67 arasında değişiyordu. Tedaviye 1930 Mayıs ayında başlanmış ve Türkiye'de bu hastalıkla ilgili kurulan sekiz dispanserden biri Rize'de açılmıştır.
Hastalığın Tarihi ve Tedavi Süreci
Koyuncu, yaşlıların hâlâ bu hastalığı anlattığını ve insanların ayaklarını yıkayıp çarık giymeden çarşıya girmediğini ifade etti. Sadece Rize’ye özel bir yasak olduğuna dikkat çekerek, yalınayak gezmenin yasaklandığını ve hastalığa yakalananların tedavi edilmesinin zorunlu olduğunu belirtti. O dönemde devlet, tedavi masraflarını karşılamakta ve tedavi edilmesi gereken kişileri bildirmeyenlere hapis cezası verileceğini duyurmuştu.
Kancalı Kurt Hastalığına Yakalananlar
1935 yılında Rize’de hastalığa yakalanan kişi sayısının 138 bin 468 olduğu kaydedilmiştir. Koyuncu, hastalığın yayılma sebeplerinin ormanda çürüyen yapraklar ve tuvalet kuyularından elde edilen gübre ile bağlantılı olduğunu anlattı. Yalınayak gezilmesi sebebiyle hastalığın vücuda girdiğini ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabileceğini vurguladı. Koyuncu, 1974 yılında kendisinin de bu hastalığa yakalandığını ve 1980 yılında Türkiye'de hastalığın tamamen ortadan kalktığını kaydetti.
