İzmir'de çevrim içi alışverişin yaygınlaşmasıyla birlikte, tüketicilerin "tek tıkla iade" imkanı, lojistik sektöründe karmaşık bir süreci beraberinde getiriyor. Yaşar Üniversitesi Lojistik Yönetimi Bölümü'nden Dr. Öğretim Üyesi Melisa Özbiltekin Pala, iade süreçlerinin sadece şirketler için değil, çevre için de büyük bir maliyet oluşturduğunu ifade etti. Dr. Pala, iade edilen ürünlerin geri dönüşüm sürecinin, üretim maliyetini aşan operasyonel yükler barındırdığını belirtti.
İade Sürecinin Maliyeti
Bir ürünün iade süreci, toplama, taşıma, kalite kontrol, yeniden paketleme ve stoklama gibi çok adımlı bir işlemdir. Dr. Pala, örnek vererek, "Bir kazağın üretimi genellikle daha düşük maliyetliyken, iade sürecindeki adımlar tekil bazda çok daha pahalıdır," dedi. Bu nedenle bazı işletmeler, iade edilen ürünleri yeniden satışa sunmak yerine imha etmeyi tercih edebiliyor.
Çevresel Etkiler
Tüketicilerin en sık karşılaştığı iade nedeni olan "beden uyuşmazlığı", kontrolsüz yönetildiğinde ciddi çevre kirliliğine yol açabiliyor. Dr. Pala, "Ürün, kargo ile toplama merkezlerine taşındıktan sonra tekrar kontrol edilip paketleniyor. Moda perakendesinde ürün başına düşen karbon salınımı, ilk sevkiyattaki emisyonu aşabiliyor," dedi. Bu durum, iade süreçlerinin sürdürülebilirlik açısından yeniden gözden geçirilmesini gerektiriyor.
Çözüm Önerileri
Dr. Pala, çözümün stratejik iyileştirmelerde yattığını vurguladı. "Tersine lojistik süreçleri dikkatli bir şekilde uygulandığında, taşıma planlaması ve enerji verimliliği artırılabilir. Böylece çevresel etkiler minimize edilebilir," şeklinde konuştu. Doğru yönetilen tersine lojistik, operasyonel verimliliği artırmanın yanı sıra, sürdürülebilirlik hedefleriyle uyum sağlamaya da yardımcı olur.
