Türkiye'nin 2053 yılına kadar toplam 20 gigavat nükleer kurulu güce ulaşma hedefi doğrultusunda, küçük modüler reaktörlerin (KMR) 5 gigavat seviyesinde katkı sağlaması bekleniyor. Rapor, Türkiye’nin enerji talebinin 2050’de 1.000 teravat saati aşacağını ve bu nedenle enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinin stratejik önem taşıdığına dikkat çekiyor.
Küçük Modüler Reaktörlerin Avantajları
KMR’ler, 10-300 megavat aralığında tasarlanmış, fabrika ortamında üretilebilen ve kademeli olarak devreye alınabilen yeni nesil reaktörlerdir. Geleneksel büyük ölçekli reaktörlere göre daha kısa inşaat süresine sahip olan KMR'ler, yaklaşık 5 yıl içinde devreye alınabiliyor. Modüler yapıları sayesinde enerji talebine göre kademeli kapasite artırımına olanak tanıdığı ve yatırımcılar için esneklik sağladığı ifade ediliyor. Ayrıca, KMR'lerin gelişmiş güvenlik tasarımları ile tüketim merkezlerine yakın bölgelerde konumlandırılabiliyor olması, enerji iletim kayıplarını azaltıyor ve acil durum planlamasında avantaj sağlıyor.
Elektrik Dışı Kullanım Olanakları
Raporda, KMR'lerin yalnızca elektrik üretiminde değil, elektrik dışı uygulamalarda da önemli roller üstlenebileceği belirtiliyor. Özellikle bölgesel ısıtma, deniz suyu arıtma ve hidrojen üretimi gibi alanlarda KMR'lerin çok boyutlu çözümler sunduğu kaydediliyor. Türkiye gibi enerji altyapısı çeşitlilik gösteren ülkelerde, KMR'lerin farklı sektörlerin ihtiyaçlarına göre esnek kullanım imkanı sunması, sanayinin enerjiye daha uygun maliyetlerle ulaşmasına yardımcı olacak. Ayrıca, KMR'lerin şebeke dışı kullanım senaryolarında askeri üsler ve izole yerleşimler için stratejik avantajlar sağladığı ifade ediliyor.
Atık Yönetimi ve Güvenlik Kültürü
Raporda, nükleer atık yönetimi ve işletmeden çıkarma süreçlerinin Türkiye için önemli zorluklar arasında yer aldığı vurgulanıyor. Kullanılmış yakıt ve radyoaktif atıkların uzun vadeli depolanması için özel yetkinliğe sahip merkezlerin kurulması öneriliyor. Nükleer yakıt tedarik zincirinin millîleştirilmesi de enerji arz güvenliği açısından kritik bir öncelik olarak değerlendiriliyor. Güvenlik kültürünün güçlendirilmesi, toplumsal kabul açısından temel bir şart olarak ifade ediliyor; şeffaf güvenlik iletişimi ve acil durum hazırlıkları gibi konuların kamuoyuyla paylaşılması gerektiği belirtiliyor.
Uluslararası İş Birliği ve Türkiye’nin Rolü
Milli İstihbarat Akademisi, KMR teknolojisinin yalnızca ulusal enerji politikalarıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda Türkiye’nin bölgesel ve küresel konumunu etkileyecek stratejik bir unsur olduğunu belirtiyor. Türkiye’nin KMR alanında üretici ve ihracatçı konuma gelmesi, savunma sanayinde sağlanan dönüşüme benzer etkiler yaratabilir. Uluslararası ortaklıkların ve teknoloji transferinin önemine vurgu yapan rapor, Türkiye’nin hem Avrupa hem de Asya pazarlarında stratejik iş birlikleri geliştirmesi gerektiğini ifade ediyor.
Kaynak: Mersin Haber + IHA