Uykusuzluk, kişinin bağışıklık sistemini zayıflatmakla kalmaz, aynı zamanda birçok kronik hastalığın da habercisi olabilir. Uzm. Dr. Elif Sarıönden Gencer, bu konuda şunları belirtti: “Uykusuzluk, enflamasyonu artırarak kalp ve damar hastalıklarına, depresyon ve anksiyete gibi ruh sağlığı sorunlarına, obezite ve diyabet riskine zemin hazırlar. Ayrıca gündüz uykululuğu, trafik ve iş kazalarına yol açabilir. Son araştırmalar, kronik uykusuzluğun beyinde alzaymır plaklarını biriktirebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, özellikle yaşlı bireylerde uyku kalitesinin düşmesi demans riskini artırmaktadır.”
Uyku Hijyenine Dikkat Edin
Uzm. Dr. Gencer, uyku hijyeninin önemine vurgu yaparak, ilaç kullanmadan da uyku sorunlarının çözülebileceğini ifade etti. Uyku hijyenine yönelik öneriler arasında, düzenli saatlerde yatıp kalkmanın önemi ilk sırada yer alıyor. Hafta sonları da dahil olmak üzere her gün aynı saatte yatıp kalkmak, biyolojik saatin düzenlenmesine yardımcı olacaktır. Yatak odasının uykuya uygun hale getirilmesi de önemli bir diğer noktadır; odanın karanlık, sessiz ve serin (18-22°C) olması gerektiği belirtildi.
Dr. Gencer, yatakta televizyon izlemekten ve telefon kullanmaktan kaçınılmasını öneriyor. Ayrıca, akşam rutinleri oluşturmanın da faydalı olabileceğini belirterek, yatmadan 1-2 saat önce ekranlardan uzak durulması gerektiğini vurguladı. Mavi ışığın melatonin salgısını baskıladığına dikkat çekerek, ılık bir duş almanın, hafif bir okuma yapmanın veya meditasyonun da uykuya geçişi kolaylaştırabileceğini söyledi.
Kafein ve ağır yiyeceklerin akşam saatlerinde sınırlandırılması, gündüz düzenli hareket edilmesi ve gündüz uykusunun sınırlı tutulması gerektiği ifade edildi. Dr. Gencer, “Eğer gündüz şekerleme yapma alışkanlığınız varsa, bu süre 20-30 dakikayı geçmemeli ve öğleden önce olmalıdır,” dedi. Ayrıca, günlük kaygıların yatak odasına taşınmaması gerektiğini ve gerekirse profesyonel yardım alınmasının önemini vurguladı. Uyku apnesi şüphesi olanların bir uzmana başvurarak uyku testi yaptırmaları gerektiği hatırlatıldı.
Son olarak, teknolojinin gelişimiyle birlikte 2025’te akıllı saatler ve uyku takip cihazları sayesinde uyku takibinin daha iyi yapılabileceği belirtildi. Ancak asıl değişimin, uykunun önceliklendirilmesi gerektiği vurgulandı. Sağlığımızı gece kaybettiğimiz gibi, gece kazanmanın da elimizde olduğu ifade edildi. Dr. Gencer, “Kaliteli uyku, en iyi ilaçtır,” diyerek sözlerini tamamladı.
